Answer:
Ano ang Talumpati?
Ang talumpati ay isang sining ng pagpapahayag ng kaisipan o opinyon ng isang tao tungkol sa isang paksa na ipinababatid sa pamamagitan ng pagsasalita sa entablado. Mananalumpati ang tawag sa taong gumagawa at nagtatalumpati sa harap ng publiko o grupo ng mga tao.
Layon nitong magbigay ng kaalaman o impormasyon, tumugon, humikayat, mangatwiran, at maglahad ng isang paniniwala. Isa rin itong uri ng komunikasyong pampubliko kung saan ang isang paksa ay ipinapaliwanag at binibigkas sa harapan ng mga tagapakinig.
SEE ALSO: Sanaysay: Uri, Bahagi at mga Halimbawa ng Sanaysay
Uri ng Talumpati
May anim (6) na uri ng talumpati o pananalumpati. Ito ay ang talumpating pampalibang, nagpapakilala, pangkabatiran, nagbibigay-galang, nagpaparangal, at pampasigla.
Talumpating Pampalibang
Ang mananalumpati ay nagpapatawa sa pamamagitan ng anekdota o maikling kwento. Kadalasan ito ay binibigkas pagkatapos ng isang salu-salo.
Talumpating Nagpapakilala
Kilala rin ito sa tawag na panimulang talumpati at karaniwan lamang na maikli lalo na kung ang ipinapakilala ay kilala na o may pangalan na. Layon nitong ihanda ang mga tagapakinig at pukawin ang kanilang atensyon sa husay ng kanilang magiging tagapagsalita.
Talumpating Pangkabatiran
Ito ang gamit sa mga panayam, kumbensyon, at mga pagtitipong pang-siyentipiko, diplomatiko at iba pang samahan ng mga dalubhasa sa iba’t ibang larangan. Gumagamit dito ng mga kagamitang makatutulong para lalong maliwanagan at maunawaan ang paksang tinatalakay.
Talumpating Nagbibigay-galang
Ginagamit ito sa pagbibigay galang at pagsalubong sa isang panauhin, pagtanggap sa kasapi o kaya ay sa kasamahang mawawalay o aalis.
Talumpating Nagpaparangal
Layunin nito na bigyang parangal ang isang tao o kaya magbigay ng papuri sa mga kabutihang nagawa nito. Sa mga okasyon tulad ng mga sumusunod ginagamit ang ganitong uri ng talumpati.
Paggawad ng karangalan sa mga nagsipagwagi sa patimpalak at paligsahan
Paglipat sa katungkulan ng isang kasapi
Pamamaalam sa isang yumao
Parangal sa natatanging ambag ng isang tao o grupo
Talumpating Pampasigla
Pumupukaw ng damdamin at impresyon ng mga tagapakinig kung saan kalimitang binibigkas ito ng:
Isang Coach sa kanyang pangkat ng mga manlalaro
Isang Lider ng samahan sa mga manggagawa o myembro
Isang Pinuno ng tanggapan sa kanyang mga kawani
Uri ng Talumpati ayon sa Pamamaraan
Mayroon itong tatlong (3) uri ayon sa pamamaraan. Ito ay ang mga sumusunod:
Dagli
Ito ang uri ng talumpati na hindi pinaghandaan.
Maluwag
May panahon para maihanda at magtipon ng datos ang mananalumpati bago ang kanyang pagsasalita.
Pinaghandaan
Maaring isinulat, binabasa o sinasaulo at may sapat na pag-aaral sa paksa.
Bahagi ng Talumpati
Nahahati ito sa tatlong (3) bahagi; ang simula, katawan at katapusan.
Simula
Sa bahaging ito inilalahad ang layunin ng paksa kasabay ng stratehiya upang makuha sa simula pa lang ang atensyon ng tagapakinig.
Katawan o Gitna
Dito nakasaad ang paksang tinatalakay ng mananalumpati.
Katapusan o Wakas
Ito naman ang buod ng paksang tinalakay ng mananalumpati. Nakalahad dito ang pinakamalakas na katibayan, katwiran at paniniwala para makahikayat ng pagkilos mula sa mga tagapakinig ayon sa paksa ng talumpati.
Paano Gumawa ng Talumpati
Narito ang ilang payo sa paggawa ng talumpati.
Pumili ng magandang paksa.
Tipunin ang mga materyales na maaring pagkunan ng impormasyon tungkol sa napiling paksa. Pwedeng mga dating kaalaman o karanasan o kaya ay mga babasahin na may kaugnayan sa paksang gagamitin.
Simulan ang pagbabalangkas ng ideya at hatiin ito sa tatlong bahagi; ang simula, katawan at katapusan.
Maging sensitibo. Kung maaari ay iwasan na pag-usapan lamang ang tungkol sa sarili at pansariling kapakinabangan.
Iwasan din naman na maging “boring” ang iyong pagtatalumpati. Kung maari ay magkaroon ng “sense of humor” sa pagdedeliber ng talumpati at laging isipin ang iyong tagapakinig.
Mga Halimbawa ng Talumpati
Narito ang koleksyon ng mga halimbawa ng talumpati tungkol sa iba’t ibang paksa na aming nakalap mula sa iba’t ibang website.
Tungkol sa Edukasyon
Tungkol sa Kabataan
Tungkol sa Kahirapan
Tungkol sa Kaibigan
Tungkol sa Kalikasan
Tungkol sa Magulang
Tungkol sa Pag-ibig
Tungkol sa Pamilya
Tungkol sa Pangarap
Explanation:
