Answer:
Ang kalayaang pangrelihiyon ay habambuhay kong pinagkakainteresan. Ang una kong inilathala noong bata pa akong propesor ng abugasya sa University of Chicago 54 na taon na ang nakararaan ay isang aklat na inedit ko tungkol sa kaugnayan ng simbahan at pamahalaan sa Estados Unidos.1
Ngayon, higit kaysa noon, hindi puwedeng balewalain ng sinuman sa atin ang kahalagahan ng relihiyon sa buong mundo—sa pulitika, paglutas ng hindi pagkakasundo, pag-unlad ng ekonomiya, humanitarian relief, at iba pa. Walumpu’t apat na porsiyento ng populasyon ng mundo ang kabilang sa isang partikular na relihiyon,2 subalit 77 porsiyento ng mga naninirahan sa mundo ang nabubuhay sa mga bansang may mahihigpit o napakahihigpit na restriksyon sa kalayaang pangrelihiyon.3 Ang pag-unawa sa relihiyon at sa kaugnayan nito sa mga alalahanin sa buong mundo at sa mga pamahalaan ay mahalaga sa paghahangad nating pagandahin ang mundong tinitirhan natin.
Bagama’t walang alam ang karamihan sa mundo tungkol sa kalayaang pangrelihiyon at nanganganib ito sa sekularismo at panatisismo sa iba, nangungusap ako para sa uliran kung saan ang mga kalayaang hangad na protektahan ng relihiyon ay bigay ng Diyos at likas ngunit ipinatutupad sa pamamagitan ng bahaginan ng magkakatugmang pakikipag-ugnayan sa mga pamahalaang hangad ang kapakanan ng lahat ng kanilang mga mamamayan.
Dahil dito, dapat tiyakin ng pamahalaan ang kalayaang pangrelihiyon para sa mga mamamayan nito. Sabi sa artikulo 18 ng maimpluwensyang Universal Declaration of Human Rights ng United Nation: “Lahat ay may karapatan sa kalayaan ng pag-iisip, budhi at relihiyon; kasama sa karapatang ito ang kalayaang magbago ng kanyang relihiyon o paniniwala, at kalayaan, mag-isa man o kasama ang iba at sa publiko man o pribado, na ihayag ang kanyang relihiyon o paniniwala sa pagtuturo, pagsasagawa, pagsamba at pagsunod.”4
Ang magkakatugmang responsibilidad ng relihiyon, sa pamamagitan ng mga sumusuporta rito, ay dapat sundin ang mga batas at igalang ang kultura ng bansang tumitiyak sa mga kalayaan nito. Kapag tiyak ang mga kalayaang pangrelihiyon, ang gayong tugon ay pagpapakita ng utang-na-loob sa masayang paraan.
Kung may iisang paraan ng pagtanggap at pagsasabuhay ng mga pangkalahatang alituntuning ito, hindi na kailangang talakayin pa ang kalayaang pangrelihiyon. Ngunit tulad ng alam nating lahat, napakaraming kaguluhan sa ating mundo tungkol sa mga pangkalahatang alituntunin. Halimbawa, hinahamon ngayon ng mga kilalang tao ang buong ideya ng mga kakaibang proteksyon para sa relihiyon. May isang gayong aklat na ang pamagat ay Freedom from Religion, at ang isa pa ay, Why Tolerate Religion?5
Ang iba pang mga tao ay naghahangad na maliitin ang relihiyon at ang mga nananalig, tulad ng paglimita sa kalayaang pangrelihiyon sa pagtuturo sa mga simbahan, sinagoga, at moske, samantalang itinatatwa ang mga paniniwala sa relihiyon sa publiko. Mangyari pa, ang gayong mga pagtatangka ay labag sa katiyakang bigay ng Universal Declaration na karapatang ihayag ang relihiyon o mga paniniwala “sa publiko man o pribado.” Ang kalayaang manampalataya sa relihiyon ay dapat ding umangkop kapag kumilos ang mga nananalig bilang isang komunidad, tulad ng mga pagsisikap nila sa edukasyon, medisina, at kultura.
Explanation:
